Door: Carlijn Veenstra
Wat is er met mij aan de hand?
Tijdens mijn eerste ongesteldheid wilde ik ‘net als alle anderen’ graag gewoon gaan zwemmen. De tampon die ik destijds probeerde in te brengen deed me erg veel pijn: het leek niet te passen. Ik besloot dit te accepteren en gebruikte maandverband. Dan maar een weekje niet zwemmen. Door de jaren heen waagde ik af en toe een poging aan de tampon, alleen bleef het maar niet lukken. Ik schoof het probleem voor me uit, ‘’zorgen voor morgen’’. Toen ik 16 jaar was, kreeg ik mijn eerste vriendje en na een tijdje samen te zijn geweest, gingen we een en ander met elkaar uitproberen. Seks lukte niet: het paste allemaal niet en deed erg veel pijn. Ik vond het wel heel vervelend, maar maakte me nog geen enorme zorgen. Wanneer ik echt de juiste jongen zou ontmoeten, zou het vast allemaal wel goed komen. Mijn probleem bleef bestaan in m’n achterhoofd, tot ik mijn huidige vriend ontmoette. We belandden weer op het ‘sekspunt’ en nog steeds was het alsof je tussen mijn benen tegen een muur aan botste. Maar verdorie, deze jongen is écht heel leuk. Ik wilde er nu wel echt wat aan gaan doen. Eind vorig jaar maakte ik een afspraak met de huisarts. Ze deed een beetje lacherig over mijn probleem en opperde wat dingen waarvan ik zeker wist dat ze niet zouden gaan lukken. Een XXS tampon inbrengen lukt al niet, wat denkt u zelf mevrouw? Ik was er inmiddels wel achter de diagnose van mijn probleem: vaginisme.
“Psychogeen vaginisme is het onvrijwillig samentrekken van de bekkenbodemspieren rondom de vagina waardoor geslachtsgemeenschap veel pijn veroorzaakt of zelfs onmogelijk is. Deze samentrekking vindt plaats wanneer een penis of een vinger of een in te brengen voorwerp zoals tampon in de buurt van de vagina wordt gebracht. Door deze samentrekking wordt de opening van de vagina heel nauw en is penetratie (bijna) onmogelijk. Het is alsof het onderbewuste door een lichamelijke actie nee zegt tegen penetratie terwijl het bewustzijn van de vrouw daar mogelijk niet negatief tegenover staat.“
Hulp zoeken
Omdat de huisarts me niet echt serieus nam, maakte ik een afspraak met de seksuoloog. De eerste paar keren was dit heel ongemakkelijk (nu nog steeds wel soms). In het begin kon ik bijna alleen maar huilen, we zijn nu een aantal maanden verder en het praten met haar gaat al stukken beter. Bij een seksuoloog doe je geen gekke oefeningen, zoals veel mensen denken. Het is vooral heel veel praten. Over seks, maar ook over onzekerheid en mentale dingen. Ik schrok een beetje van hoe goed ik in het hokje paste van mensen met vaginisme. Ze zijn vaak erg perfectionistisch en houden graag de controle. Hierdoor verkrampen mijn bekkenbodemspieren zodra er iets ‘engs’ of ‘onbekends’ in de buurt van mijn vagina komt. Ik vind het al spannend om een tampon te proberen in te brengen, in de wetenschap dat het pijn kan doen. Ik zit voor de rest prima in mijn vel, alleen niet zo lekker in mijn ‘seksuele’ vel. Vaginisme zit vooral in je hoofd, minder in je lichaam. Er bestaan bijvoorbeeld ook vormen van vaginisme bij mensen die iets traumatisch hebben meegemaakt. Aan de andere kant mondt het mentale probleem wel uit in een lichamelijk probleem, omdat je bekkenbodemspieren je lichaam in een soort ‘verkrampstand’ zetten. Ik ben naar een gynaecoloog gegaan, omdat ik zeker wilde weten dat het niet iets medisch was wat misschien makkelijk opgelost kon worden. Wat zou het fijn zijn als ze een sneetje konden maken en alles dan opgelost zou zijn! De gynaecoloog zei dat alles er goed uitzag maar inderdaad heel erg aangespannen was. Ik moest de komende tijd ook maar niet proberen om ‘’er iets in te stoppen’’ want dan zou ik (de huid rondom) mijn down-under fysiek kunnen beschadigen.
Praten over seks
Het is voor mij best lastig om over seks te praten. Als je bijvoorbeeld met z’n allen dronken in een huisje op de HNOT zit, ga je tussen alle spannende seksverhalen niet je persoonlijke probleem op tafel gooien. Wanneer ik in dit soort situaties aan de beurt ben, krijg ik lichte paniek: ‘’hoe ga ik me hier nu weer uitlullen?’’ Zonder sterke seksverhalen word je als snel weggezet als preuts, saai en braaf. Dat vind ik jammer, omdat je meestal niet weet wat er speelt in iemands (seks)leven. Een stempel als ‘saai’, ‘braaf’ of ‘preuts’ komt dan onbedoeld erg kwetsend over.
Het zou fijn zijn als er meer open gepraat wordt over dingen rondom seks die niét perfect gaan, of waar je tegenaan loopt. Het lijkt altijd een beetje of iedereens seksleven een groot geil feest is, maar gezien het hoge aantal studenten wat bij de seksuoloog loopt, moet het tegendeel waar zijn! Ik zou daarom echt iedereen willen aanraden: als je met iets zit en twijfelt, ga naar de seksuoloog! Het is niet raar, van de mensen waarmee ik mijn verhaal heb gedeeld zegt een kwart dat ze ook wel eens bij een specialist geweest zijn. De seksuoloog vergelijkt seks met een lopend buffet. Dat terwijl het beeld van de maatschappij nog steeds is dat seks bestaat uit een voor-, hoofd- en nagerecht. Het draait dan allemaal vooral om de penetratie tijdens het ‘hoofdgerecht’. Ik zou willen dat iedereen seks wat meer zou zien als een lopend buffet! Echter, als ik me slecht voel en op de fiets zit, kijk ik soms me heen en denk ‘’al deze mensen kunnen normaal seks hebben’’. Ik wil ook wel eens een hoofdgerecht.
Behandeling
Ik heb nu één keer per maand een afspraak bij de seksuoloog, nu via videobellen. Het gaat al wel wat beter nu ik er bewust mee bezig ben. Zo heb ik geleerd dat het heel belangrijk is om goed met je partner te communiceren en je op je gemak te voelen. Ook helpt ze me hoe ik mijn eigen lichaam beter kan leren kennen. Bij Netflix-topper Too Hot To Handle hebben ze laatst met een spiegel naar hun eigen vagina gekeken. Dat heb ik ook eens moeten doen van de seksuoloog. Het is eigenlijk best gek dat heel veel vrouwen geen goed beeld hebben van hoe het daar beneden bij jezelf eruit ziet, terwijl het zo’n belangrijk lichaamsdeel is.
Relatie
Ik heb ergens wel een beetje spijt dat ik het niet gelijk aan mijn vriend heb verteld. Ik had als een struisvogel m’n kop in het zand gestoken en dacht, ‘ik ben nu ouder en wijzer dan toen ik zestien was, heb meer zelfvertrouwen dus het komt vast wel goed’. Kwam ik even van een koude kermis thuis. Mijn vriend is er heel lief en begripvol over, maar ook hij vindt het lastig en frustrerend. Wanneer hij en dus de seks een tijdje minder in de picture zijn, is het probleem wat minder relevant en kan ik het naar de achtergrond drukken. Als hij er wel is, proberen we het zo nu en dan bespreekbaar te maken en niet weg te stoppen als we er ongemakkelijk van worden.
Bij sommige mensen wordt het nooit beter, daar probeer ik maar niet te veel aan te denken. Er is een Nederlandse documentaire over vaginisme (My Fucking Problem), maar die heb ik nog niet durven te kijken omdat ik bang ben dat ik er verdrietig en gedemotiveerd van word. Ik ben nog niet zo lang in behandeling dus er valt nog veel te winnen, het gaat alleen langzaam en dat kan frustrerend zijn.
Als ik bij de seksuoloog weinig progressie meer boek, staat altijd de gang naar de fysio nog open. Nu ben ik nog in de veronderstelling dat er mentaal nog veel te halen valt en ga ik daar mee aan de slag. Het gaat allemaal met ups en downs maar ik werk er hard aan en heb goede hoop dat het ooit goed komt.