Door: Orla Witteman
Weet jij wat je moet doen als er iemand in jouw buurt neervalt en misschien zelfs gereanimeerd moet worden? Of weet je hoe je moet handelen als iemand zich verslikt in een restaurant? Zou je durven handelen als je in één van deze situaties terecht komt?
Ontzettend veel mensen zullen ‘nee’ moeten antwoorden op deze vragen, slechts 1,5% tot 2% van de Nederlanders boven de 20 jaar oud staat ingeschreven als burgerhulpverlener en kan opgeroepen worden voor een reanimatie. En dit terwijl er iedere week zo’n 300 mensen (ruim 40 per dag!) gereanimeerd moeten worden buiten het ziekenhuis! In de originele Week van de Veiligheid hadden we graag een fysieke reanimatiecursus willen geven, georganiseerd door Taskforce QRS. Om toch meer informatie over de stappen die je moet nemen om iemand te kunnen helpen, hebben we hieronder een stappenplan inclusief filmpjes gegeven. Onderaan dit artikel kun je vinden hoe jij zelf voor slechts €5,- een officiële reanimatiecursus kunt volgen. Lees dus snel verder!
Hier zullen we de reanimatie in zeven stappen toelichten, kijk vooral de video na stap 6 om alles goed voor je te zien.
Stap 1 – controleer de veiligheid
Stel je voor, je loopt op straat en je ziet aan de andere kant van de weg iemand ineenzakken. Je eerste reactie zal waarschijnlijk zijn: rennen! Je weet dat snelheid geboden is en je wilt zo snel mogelijk te hulp schieten. Belangrijk is dat je je eigen veiligheid eerst controleert, je pauzeert en zegt hardop voor jezelf: “Het is veilig!”. Doe dit altijd als je de stappen in je hoofd naloopt! Zo vergeet je het nooit meer. Je kunt alleen iemand helpen als je zelf in orde bent, daarnaast controleer je ook de veiligheid voor het slachtoffer en voor de omstanders. Bij onveilige situaties kun je denken aan:
- Een drukke weg
- Een brandend huis
- Huisdieren (met name honden!)
- Koolmonoxide (een ruimte met meerdere mensen op de grond is altijd een alarmsignaal!)
- Een treinspoor
- Etcetera
Kijk of je de onveilige situatie op één of andere manier veilig kunt maken, zo niet, dan bel je eerst 112 en wacht je op hulp.
Is de situatie veilig? We gaan door naar stap 2.
Stap 2 – controleer het bewustzijn
Op dit moment weet je alleen dat er iemand ineen gezakt is, maar je weet nog niet of het een bewusteloos slachtoffer betreft. Druk iemand op de schouders en roep “Gaat het?”, een korte en duidelijke vraag. Zo geef je twee prikkels, iemand kan je horen en iemand kan je voelen, op die manier ondervang je het risico dat het slachtoffer bijvoorbeeld doof is.
Geen reactie? Dan weet je zeker dat je het niet meer alleen kunt oplossen en je hulp nodig hebt. We gaan naar stap 3.
Stap 3 – hulp vragen, bel direct 112
Je hebt dus hulp nodig. Op dit moment wijs je een omstander aan en je zegt “Jij [wijs en kijk diegene actief aan], bel 112, zeg dat het om een bewusteloos slachtoffer gaat, zet de telefoon op speakerstand en leg deze naast het hoofd van het slachtoffer. Dan, haal een AED en kom zo snel mogelijk bij me terug”. Zijn er twee omstanders, splits dan de opdracht, laat één iemand bellen en één iemand een AED halen. Ben je alleen? Bel dan zelf 112 en leg de telefoon op speakerstand naast het hoofd van het slachtoffer, dan kun je goed communiceren met de meldkamer.
Ga zo snel mogelijk door naar stap 4.
Stap 4 – ademhaling controleren
Je weet dat het slachtoffer bewusteloos is, maar pas als er een afwijkende ademhaling is gaan we reanimeren. Verplaats jezelf naar het hoofd van het slachtoffer, plaats je ene hand op het voorhoofd van het slachtoffer en plaats met je andere hand twee vingers op het bot onder de kin en kantel het hoofd naar achteren. Hang met je oor boven de mond van het slachtoffer en luister of je ademhaling hoort, voel of je ademhaling op je wang voelt en kijk naar de borstkas of die heen en weer gaat. Dit doen we voor tien seconden. In die tijd verwacht je 2-3 ademhalingen, bij minder dan twee óf een agonale (snurkende) ademhaling is er sprake van een afwijkende ademhaling en gaan we reanimeren.
We weten nu dat we moeten gaan reanimeren. Zeg tegen 112 dat het om een reanimatie gaat! Ze komen dan met de hoogste spoed, ze komen met twee ambulances en bovenal wordt het netwerk van burgerhulpverleners ingeschakeld. Zo kan er iemand in de buurt komen helpen met reanimeren.
We gaan naar stap 5.
Stap 5 – de borstcompressies
Reanimeren bestaat uit twee onderdelen, de compressies en de beademingen. Je start met 30 borstcompressies.
- Plaats je ene hand boven de andere, haak je vingers in elkaar en strek beide armen tot ze op slot staan, die gaan we niet meer buigen.
- Plaats de onderkant van je hand op het harde gedeelte van de borstkas (het borstbeen) en ga boven het slachtoffer hangen, zo gebruik je je eigen gewicht.
- Duw de borstkas 5-6 centimeter in en laat de borstkas weer helemaal omhoog komen.
- Herhaal dit 30 keer op een frequentie van 100-120 keer per minuut (bijna twee keer per seconde).
Ga door naar stap 6.
Stap 6 – de beademingen
We gaan nu twee beademingen doen. Verplaats je weer naar het hoofd van het slachtoffer, kantel het hoofd op dezelfde wijze als bij stap 4 en knijp de neus met je voorhoofd-hand dicht. Plaats je mond volledig over de mond van het slachtoffer (er mag nergens lucht ontsnappen) en adem rustig uit gedurende 1 seconde. Niet blazen! Dat is niet nodig. Laat de lucht weer ontsnappen door even los te komen van het slachtoffer en blaas nog een keer in. Is er een beademing mislukt? Niet extra pogingen doen, maximaal twee keer beademen en ga dan terug naar de compressies. We willen de circulatie van het bloed op gang houden.
Herhaal stap 5 en stap 6 totdat de ambulance of de AED er is. Dit blijf je in de cyclus 30-2 herhalen, 30 compressies en 2 beademingen.
Kijk hier hoe een volledige reanimatie zonder AED gaat!
Is de AED er? We gaan naar stap 7.
Stap 7 – de AED
De AED kan, in tegenstelling tot de reanimatie zelf, het hart opnieuw opstarten. De AED (automatische externe defibrillator) geeft het hart een schok als deze fibrilleert, ofwel ongecontroleerd en inefficiënt samenknijpt. Dit kan het hart zelf weer laten kloppen en heeft dus altijd voorrang op de reanimatie.
- Zet de AED aan, deze legt je precies uit wat je moet doen.
- Verwijder de bovenkleding van het slachtoffer, eventueel met de schaar.
- Plak de plakkers op de blote huid volgens de afbeelding op de plakkers.
- Luister goed naar de AED! Laat het slachtoffer los als deze het aangeeft.
- De AED zal nu het hartritme analyseren.
- Is een schok aanbevolen? De AED zal opladen en aangeven wanneer je op de knop moet drukken. Raak het slachtoffer niet aan gedurende deze hele periode en zorg dat niemand in de omgeving het slachtoffer aanraakt!
- Schok toegediend? Je kunt het slachtoffer aanraken en ga meteen door met de reanimatie.
De AED lijkt ingewikkeld, maar iedereen (ook zonder training!) kan de AED bedienen. Luister goed naar het apparaat en volg de instructies op. Je kunt op die manier een leven redden!
Nadat de schok (eventueel) is toegediend moet je meteen door met de reanimatie! De AED beoordeelt iedere twee minuten opnieuw, blijf dus goed luisteren.
Kijk hier hoe de reanimatie met AED gaat.
Zelf leren reanimeren?
Nu heb je alle stappen van een reanimatie gehoord, maar het allerbelangrijkste is om je te realiseren dat alle beetjes helpen. Je kunt bijvoorbeeld ook 112 bellen of de AED halen! Wil je nu echt leren reanimeren? Bij Taskforce QRS Utrecht volg je als student al een officiële cursus voor €5,-! Wegens het virus zijn deze cursussen momenteel uitgesteld, maar wij houden je op de hoogte over wanneer deze weer zullen beginnen.
